افسردگی پاییزی چیست ؟
یکی از انواع شایع در اختلالات افسردگی، افسردگی پاییزی یا اختلال عاطفی فصلی است که از آن با عنوان سرماخوردگی روانی (seasonal affective disorder) نیز یاد می شود. طبق بررسی های انجام شده تحقیقات نشان میدهد خانم های جوان بیشتر از آقایان و گروه های دیگر به این نوع از افسردگی دچار می گردند.
علائم افسردگی پاییزی
افراد معمولا با تغییر فصول به خصوص فصول سرد سال با تغییرات خلقی و روحی مواجه می شوند که به صورت:
-خواب الودگی
-تنبلی
-کاهش سطح انرژی
-احساس کسالت
-بی حوصلگی
-بی هدفی
-کج خلقی
-نا امیدی
-اضطراب بی دلیل
-تغییرات در نیازهای جنسی
-کاهش یا افزایش اشتها
-اختلالات حافظه و تمرکز
-پرخوابی یا بی خوابی
ظاهر می شوند. این نوع تغییرات به صورت عادی بعد از گذشت چند هفته به مرور کاهش پیدا کرده و از بین می روند اما مشکل از زمانی اغاز می گردد که این تغییرات ادامه دار بوده و در زندگی روزمره شخص اختلالاتی را ایجاد می کند که برای جلوگیری و درمان این موضوع به شرح ذیل خواهیم پرداخت.
علل ایجاد اختلال افسردگی پاییزی
تغییرات هورمونی
با کوتاه شدن روز و کاهش نور افتاب و اشعه خورشید سطح سروتونین نیز در بدن کاهش میابد. سروتونین هورمونی است که در نشاط وخلق و خو و فعالیت های روزمره ای که نیاز به انرژی دارند تاثیر بسزایی دارد .این هورمون از طریق جذب نور در بدن ترشح شده که با کاهش روشنایی در روز ،بدن نیز سروتونین کمتری ترشح میکند.از طرفی با افزایش زمان تاریکی هورمون دیگری به نام ملاتونین ترشح میشود که با افزایش سطح این هورمون علایم خواب الودگی و خستگی در شخص مشهود می گردد.
کاهش ویتامین D
تابش افتاب در ساخت ،ترشح و ذخیره ویتامین D اثر مستقیم میگذارد و با کاهش سطح این ویتامین حالات افسردگی و بی حوصلگی و رخوت در اشخاص دیده میشود.
محل زندگی
با توجه به توضیحات بالا محل زندگی افراد در میزان جذب نور نقش موثری دارد پس افرادی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند ریسک ابتلای بیشتری نسبت به مردم مناطق گرمسیر دارند.
سن و جنسیت
افسردگی اختلالی است که در افراد با تحریک پذیری بیشتر و حساسیت روانی بالا شانس بیشتری برای بروز دارد از این رو معمولا این موارد در خانم ها بیشتر از اقایان ودر افراد جوان بیشتر از افراد مسن دیده میشود.
پشت سر گذاشتن تعطیلات
تحقیقات نشان میدهد افراد بعد از تعطیلات دچار تناقضات خلقی و روحی میگردند.تمام شدن تعطیلات تابستانی و شروع فصل پر استرس تحصیلی در جوانان احساس پوچی و نا امیدی ایجاد می کند و این احساسات اگر مدام ادامه داشته باشد قطعا فرد را دچار اختلال عاطفی فصلی خواهد کرد.
اضطراب تغییر
نوعی از اضطراب وجود دارد که در افراد دارای وسواس مشاهده میشود.این دسته از اشخاص با هر تغییری دچار تزلزل های احساسی می شوند که با استرس و افسردگی همراه می شود، پس تغییرات فصول در این گروه هم نقش موثری ایفا می کند.
نحوه درمان افسردگی پاییزی
درمان نشانگان افسردگی موضوعی است که به بررسی و آسیب شناسی دقیقی احتیاج دارد از این رو دقت داشته باشید که به خود درمانی نپردازید و از یک فرد متخصص کمک بگیرید ممکن است به ترکیب چند نوع درمان احتیاج باشد و تشخیص این مساله به یک روانشناس وابسته است.
رفتاردرمانی
در این نوع از درمان روانشناس با بررسی و تمرکز روی زندگی روزمره فرد و افکار و رفتار های نادرست؛سبک جدیدی از زندگی را برنامه ریزی کرده و با حذف این موارد به شخص نحوه تفکر صحیح و شیوه های حل مسئله را اموزش می دهد. این تغییرات موجب بهبود زندگی فردی و اجتماعی درمانجو شده و در این راه کمک بسیار بزرگی خواهد کرد.
دارودرمانی
داروهای ضد افسردگی با تغییرات مکانیزم های مغز به همراه مشاوره صحیح در درمان افسردگی پاییزی نقش بسزایی دارند.
نورتراپی
یکی از شیوه های درمان افسردگی فصلی نوردرمانی است. همانطور که اشاره کردیم یکی از دلایل این اختلال، کوتاه شدن روزها و کمتر شدن جذب نور بود که تغییرات زیادی در سطوح هورمون ها ایجاد می کرد از این رو به درمانجو پیشنهاد سفری کوتاه به مناطق گرمسیر ویا استفاده از لامپ های دی کرونیک، فلئورسنت و حتی استفاده از نور لیزر با طول موج تعیین شده را می دهیم. این نوع درمان نیز از روش های رایج و تاثیرگذار در بهبود شرایط افراد می باشد.
مقالات مرتبط :
برای اگاهی بیشتر و ارتباط با روانشناسان موسسه «پیام مشاور» می توانید هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی در ایام تعطیل با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۰۲۶ از طریق تلفن ثابت بدون درنظرگرفتن کد و صفر از سراسر ایران تماس بگیرید.
نویسنده : خانم هدیه حبیبی